जीवन दर्पणः अन्तरमनको यात्रा

पुस्तक पढ्न यति लामो समय लगाउने मान्छे त होइन म, तर यसपटक यस्तै भयो। शुरु गरेको तीन सातामा बल्ल मैले जगदीश घिमिरेको आत्मालाप अन्तरमनको यात्रा पूर्ण गरे। ”तेरो किताबप्रतिको लगाव नभएको हो,” कोही भन्छन् , कोही ”यो पुस्तकमा तेरो रस नबसेको हा”े भन्छन्। दुबै प्रतिक्रिया गलत छन्। हो, रातभरि बसेर पढिसक्न सकिन्थ्यो तर म जस्तो मान्छेबाट त्यो सम्भव छैन। दिनभरिको शारीरिक मानसिक परिश्रमले थाकेको शरीरलाई कम्तिमा छ घ48टा त विश्राम त दिनैपर्छ। निद्रा मेरो निम्ति अति प्रिय छ। एकदिन निद्रा माया मार्नु भनेको दुई दिन काम बर्बाद गर्नु हो जो म चाहन्न। गत डिसेम्बर ३१ को रात क्याम्प फायर गरियो, म बाह्र बजे निद्रा देवीको काखमा मस्त सपना देख्दै थिएँ, अरु साथीहरु बिहान तीन बजेसम्म गीत–संगीत, सेकुवा, आलुमा रमाइरहेका थिए। ननिदाई रात काट्नेहरु देखेर म छक्क पर्छु। विचरा शरीरले कसरी थेग्दो हो .

युरोपमा नेपाली भोगाइ

- अनुराधा पौडेल

अन्तरमनको यात्रामा जगदीश घिमिरे लेख्छन्- बेलायतको बासमा हाम्रो जीवनको कुनै बृहत्तर लक्ष्य थिएन । त्यहाँ काम गर्नाको सम्पूर्ण लक्ष्य खालि पैसा कमाउनु, खानु, पिउनु र मोज गर्नु मात्र हो । हामीले त्यो समाजमा योगदान गर्न कुनै भूमिका पाएनौं । सारा समय कार्यालय र घरको काम अनि दैनिक यात्रामा जान्थ्यो । बेलायतमा हाम्रो जीवन पशुको जस्तो आहार, निद्रा, भय र मैथुनमा सीमित भयो ।

खुशी छैनन् विदेशमा नेपाली

- उद्वव भट्टराई

 ‘जीवनमा नराम्ररी फसियो, न रमाएर यहाँ वस्न सक्छु न सुखि भएर नेपाल नै फर्कन सक्छु’ वेल्जियमको एन्थ्रोपेनमा भेटिएका महेन्द्र पौडेलले दुखेसो पोखे । उनी एक वर्षदेखि वेल्जियममा वसिररहेका छन् न उनले राम्रो काम पाउन सकेका छन् नत कुनै कागजी डकुमेण्ट नै । कहिले वेलायत, कहिले पोर्चुगल, कहिले वेल्जियम अनि कहिले फ्रान्समा घुम्दै हिडेका चितवनका दिपक पौडेलले काम खोजेको पनि ६ महिना भइसक्यो । उनले कतै पनि काम पाउन सकेका छैनन् । उनी नेपाल फर्कन पनि सकेका छैनन् उतै वस्न पनि सकेका छैनन् । साथीभाईको साहारा खोज्दै उनी भौतारिरहेका छन् । नेपालको ठमेलमा राम्रो व्यवसाय संचालन गरिरहेका काठमाडौका महर्जन थरका नेपाली धेरै पैसा कमाउने उद्देश्यले व्यपारको सिलसिलामा नै फ्रान्स पुगे ।

आरुघाटको यात्रा

यो माघ महिनाको समयमा बिहानिको हुस्सु सँग पौठे जोरी खेल्दै मनिष र म आरुघाटको यात्रामा निस्कने शुरसार गर्यौ । छ बजे धादिङ बेशी बाट हिंड्ने अघील्लो दिनको सम्झौता भएपनी हामी यू बजे मात्र बेशी बाट हिड्यौ । आरुघाट बजारको गुण गान निकै पहिले देखी सुन्दै आएपनी त्यो बजारमा पुग्ने बाहना कही कतै बाट पनि जुरी रहेको थिएन । धन्न आरुघाट महोत्सब बेलैमा भइदिएछ । निकै समय अघी देखी धादिङ आरुघट बस सेवा सन्चालनमा अैरहेको भयता पनि अझै व्यवस्थीत हुन सकेको रहेनछ सडक । धुल्लाम्य बाटो, कच्ची सडक त्यसको माथि दुई पङ्ग्रेको सहायताले हामी आरुघाटको यात्रामा निस्कियौ । बेशी बाट शुरु भएको हाम्रो यात्रा मुरली भन्ज्याङ, नियाल पानी, गोलभन्ज्याङ, हनुमान डाडा हुँदै टाडीबेशी झर्यौ । टाडीबेशी लोकल माछा खानकोलागी निकै पहिले देखीको पुरानो बजार हो । नेत्रावती नदिको तिरैमा रहेको छ टारीबेशी । नेत्रावती नदिको कन्चन अनी चिसो पानीमा हिमालय देखी बगेर आएको माछाको स्वद लिना सकिन्छ यहाँ । पहिले केही ब्यवस्थीत नभएको यो बजार अहिले भने अली व्यावस्थीत भएको रहेछ । धादिङ बेशी बाट बिहानै हिंडेकोले हामी टारिबेशी चाडै नै पुग्यौ । बिहानिको चिसो मौसमले हाम्रो ज्यु ज्यान र हात खुट्टा काठयाङ्ग्रीएका थिय । हामीले त्यहा आगो ताप्न पायौ । चिसोले क्रमश घट्दै गएको शरीरको तापक्रममा आगोको तापले ज्यु ज्यान नै शिरिङ्ग बनाउदै शरिरको तापक्रम क्रमश बढाउदै लग्न थाल्यो । केही समयको बिश्राम पस्चात हामी फेरी गन्तब्यमा पुग्नको लागि अघी बढ्यौ । टाडीबेशी बाट सल्यानटार हुँदै हामी आरुघाटको ओरालो लाग्यौ । सल्यानटारको ओरालो लाग्न थालेपछी शुरु हुन्छ आरुघाटको यात्रा । बुढीगन्डकीको तिरै तिर मोटर बाटो आरुघाट पुगेको छ । निस्चल, कान्चन अनी सफा पानीले हाम्रो मन नै आनन्दित बनाउने । बुढी गण्डकी को त्यो सतही गहिराइ अनी त्यहा देखिने हरियो रहले यो माघको जाडो मौसममा पनि पौडी खेल्न कुतकुत्याउने, खेलु खेलु लग्ने । मन नै आनन्दित भएर आउने । आरुघाट बजार बुढी गण्डकीको तिरैमा रहेको छ । वारी धादिङ जिल्ला अनी बुढी गण्डकी पारी गोरखा जिल्ला । मनास्लु लगायत अन्य हिमश्रिङ्खला द्रीस्यावलोकन गर्न जानको लागि पद यात्रा प्रवेश द्वार रहेछ आरुघाट बजार । पौष २९ क्रमश .......

कबिता

यो बिशाल नगरी
देशको राजधानी
ठेलम ठेल मान्छेहरु
जनसङ्ख्या बढे सँगै बढेको सुबिधा
कसैलाई फुर्सद छैन यो नगरमा

गजल

मुटुभरीको माया, तिमीलाई नै भनी साँचेको छु l
त्यही मायालाई सुम्पन, आज सम्म बाँचेको छु ll

याद आउँदा तिम्रो, एक्लई हुन्छु भावुक l
दु:ख पिडा मनमै राखी, पल पल हाँसेको छु ll

प्रयास हुन्छ आनन्दको, सक्दो कोशिस गर्छु l
अनिस्चित यो जीवनमा शर्माउदै नाचेको छु ll

गजल

उठ जनता बिहानि भयो अब हामी जाग्नु पर्छ
हक अधिकार प्राप्ती गर्न अब हामी लाग्नु पर्छ l

अधिकारको लडाइमा अब सबैको आँखा लागोस
जनजन को समर्थन अब हामी माग्नु पर्छ l

आई एल अोको घोषणा कार्यान्वयन गरेन्न
चेतानाको लहरले अब हामी पाक्नु पर्छ l


महिन्दो वाइबा
सेमजोङ-१ , धादिङ
2068-09-06

गजल

मन मिल्ने मायालुलाई पाए जस्तो लाग्छ 
आटुट अनी चोखो माया लाए जस्तो लाग्छ । 

सु समाचार सुन्न पौउदा गर्वले छात्ती फुल्दा 
जीवनमा खुशीका दिन आए जस्तो लाग्छ । 

खाएको छौ कि भोक भोकै छौ आउछौ सपनिमा 
मन मस्तिक तिम्रै खोजिमा धाए जस्तो लाग्छ । 

गयौ तिमी धेरै टाढा एक्लई छाडौ मलाई 
बिछोड हुँदा बिरहको गीत गाए जस्तो लाग्छ । 

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
068/09/25

कबिता

एउटा सुन्दर दिनको कल्पना गर्दै
बिहानिको झुल्के घाम सँगै
यो पुष महिनाको
फात्न नखोज्ने हुस्सु सँगै
पौठे जोरी खेल्दै सडकमा निस्कीएको म
कुलेलाम ठोक्छु
आज को दिनलाई
सुन्दर अनी सफल बनाउने
सपनाहरु बुन्दै
अन्तत
त्यही सधै पुग्नु पर्ने बन्द कोठा भित्र
संगीतको सुमधुर धुन सँग समाहित हुँदै
कल्पन थाल्छु

जहा छन बुद्धका आँखा
स्निघ्ध शान्ता र सुन्दर
तपाईंको आज को दिन हासी खुशी बित्तोस । सम्पूर्ण साथीहरुमा शुभ प्रभात ।
068/09/28

कबिता

जहाँ जाउ जात जाउ तिम्रै झल्को आईरहने l
सधैं भरी यो ज्यानलाई तिम्रै माया लाईरहने l
हरेक क्षणमा सम्झीएर मायाको गीत गाईरहने l
यो मनमुटु सधै भरी तिम्रै यादले सताईरहने l
सप्निलमा पनि तिम्रै गुणगान बताईरहने l

गजल - २

परिवर्तित मनस्थीती

जान्न बिदेश भन्दा खेरी सबै जना जाउ भन्छन
एक्लाई यहाँ के गर्नु उता बुडी आउ भन्छन  ।।

परदेश जाने बोलाई सोचाइ सस्क्रिती भयो हाम्रो
धेरै नेपालीले लगाइ सके अब तिमी लाउ भन्छन ।। 

सुख शान्ती रोगजार छैन किन बस्नु यहाँ अब

"लौ आयो हजुर चना केराउ बदाम । " - सुमन थापा

एका तर्फ शान्ती र अर्को तर्फ बिजय । एक जना पत्रकार दिदीले सिकाइदिएको रे ।

आफुले बेचेको बदामको बोक्रा यिनी आँफै सङ्कलन गरी डस्टबिनमा हाल्छन । आफ्नो सभ्यता देखाउछन, इमान्दारिता पस्कन्छन ।

यिनी हुन काभ्रे घर भएका सुमन थापा । बर्ष १५ भयो रे । निकै हसिला, फुर्तिला र रमाइला रहेछन । यिनी बसन्तपुर दरवार स्क्वायरमा चना, केराउ र बदाम बेच्छन । ४ देखी ५ सय रुपैया दैनिक कमाउछन । आमा अर्कै सँग पोइला गई, बाबाले अर्कै आमा ल्याइ । त्यस पछी यिनी हजुर बाबा सँग बस्न थालेको रहेछन । कक्षा ८ सम्म पढेका यिनले बाबाले पैसा दिन छोडेकाले पढाई छाडेर आँफै कमाउन थालेकारे । यिनी दैनिक ९ वजे दरबार स्क्वायरमा उपस्थित हुन्छन र भाट्याउन थाल्छन - "लौ आयो हजुर चना केराउ बदाम । "

MRP बनाउने दौडमा नेपाली महिला

                      

            "नेपाल साच्चै अन्त्रराष्ट्रिय बजारको लागि कामदार उत्पादन गर्ने राष्ट्र भएछ" - म सँगै पासपोर्ट लिन लाईनमा बसेका एक जना मित्रले भने ।  उनी भख्खरै क्यानडा बाट छुट्टिको समयमा नेपाल फिरेका र पासपोर्टको मिती सकिन लागेकाले नयाँ पासपोर्ट बनाउन आएका रहेछन । अहिले नेपाल सरकारले MRP दिन थालेको  छ ।  मिती बाँकी नै भएको हस्त लिखित पासपोर्ट म सँगै  भयता पनि  म पनि MRP बनाउन परराष्ट्र मन्त्रालय पुगेको थिय । सन २०१५ भित्रमा सबै हस्त लिखित पासपोर्ट लाई MRP मा बादलिसक्ने उद्देस्यले नेपाल सरकारले मिति नै नसकिएको हस्त लिखित पासपोर्टलाई लिएर MRP दिन थालेको छ । परराष्त्र मन्त्रालयमा अहिले दैनिक हजारौं जनाले चाडै ( १ हप्तामा पाउने ) पासपोर्ट पाउनको लागि निवेदन दिने गरेका छन । यदी तपाईंलाई ढिलै ( १ महिनामा पाउेन ) भएपनी हुने भये तपाईंले आफ्नै जिल्लामा पासपोर्टको लागि निवेदन दिन सक्नु हुन्छ । यदी तपाईंलाई चाडै पासपोर्ट चाहिएको हो भने तपाईंले डबल दस्तुर तिरेर परराष्ट्र मन्त्रालयमा निवेदन दिनु पर्ने हुन्छ । १० बजे कार्यालय समय भयता पनि २ बजे देखी नै मन्त्रालय बाहिर भिड लाग्ने गर्छ । कारण एउटै हो सबैलाई छिटो चाहिएको छ । ५ बजे सम्ममा हजारौंको उपस्थीती भई सकेको हुन्छ । त्यस भिडलाई सात बजे टोकन बाडिन्छ । टोकन बाडिसकेपछी त्यस्मा नम्बर हुन्छ । सोही अनुसार अगाडि बढ्नु पर्ने हुन्छ । त्यस पछी भिड अली नियन्त्रीत हुन्छ । त्यसले पनि भीड अचाक्ली भएको हो । परराष्ट्रमा राति दुई बजेदेखि लाइनमा नबसे फारम बुझाउनै नसकिने स्थिति छ ।